Vraag van de maand: zijn zonnepanelen nog rendabel of ben ik te laat?
De vraag is vrij eenvoudig, het antwoord is helaas wat complexer. Doorgaans zijn zonnepanelen absoluut nog rendabel, al moet je wel met verschillende elementen rekening houden:
1. Het aantal zonnepanelen en de prijs van de installatie: gemiddeld 3800 euro
Ga eerst na hoeveel zonnepanelen en dus kilowattpiek (kWp) je zou nodig hebben. Kijk daarvoor naar je jaarlijks energieverbruik. Laat ons voor het gemak het gemiddeld jaarlijks elektriciteitsverbruik nemen. Dat bedraagt 3500 kWh. Als je weet dat 1 Wp bij een gunstige oriëntatie ongeveer 0,88 kWh oplevert, dan kan je de prijs voor een gemiddeld huishouden als volgt berekenen: 4000 Wp (= 4 kWp) x 0,88 = 3520 kWh. In dit voorbeeld zal de installatie van 4kWp in theorie het elektrisch jaarverbruik dekken.
Nu je weet hoeveel zonnepanelen je nodig hebt, kan je ongeveer de prijs van de installatie bepalen. De huidige aankoopprijs bedraagt ongeveer 0,95 euro per Wp, (dit bedrag zal wat variëren naargelang de grootte van de installatie), waardoor een gemiddelde installatie ongeveer 3800 euro (4000 Wp x 0,95) zal kosten.
Weet dat zonnepanelen een levensverwachting hebben van ongeveer 25 jaar en de omvormer 10 à 12 jaar (de omvormer zal je één of twee keer moeten vervangen).
2. De oriëntatie van je zonnepanelen: oost-west of toch eerder zuidgericht?
Je kan kiezen om de installatie oost-west te oriënteren voor een betere spreiding van de (piek)opbrengst. Ga je voor een zuidgeoriënteerde installatie, dan zullen de zonnepanelen vooral rond de middag opbrengen. Hou er rekening mee dat een zuidelijk georiënteerde installatie ongeveer 20 procent meer elektriciteit zal opwekken dan een oost-west installatie. Het rendement zal (groten)deels afhangen van je persoonlijk verbruiksprofiel.
3. Ligging: opgelet voor schaduw
De ligging is mee bepalend voor het rendement van de PV installatie. Zorg ervoor dat de installatie zich zo min mogelijk in de schaduw bevindt. Bomen in de buurt, een schoorsteen die het zonlicht tegen houdt, het dak van de buren dat hoger gelegen, is … zijn allemaal factoren om mee rekening te houden. Via de Zonnekaart van VEKA kan je zien welk dakdeel het meest geschikt is.
In geval van schaduw kunnen optimizers geplaatst worden, zodat de opbrengst van elk paneel geoptimaliseerd wordt.
4. Je verbruiksprofiel: kan je opgewekte energie meteen verbruiken?
Energie verbruiken op het moment dat je zonnepanelen ze opwekken. Het klinkt eenvoudig, maar is niet vanzelfsprekend. Standaard zal een huishouden zo’n 28 procent van de opgewekte energie zelf verbruiken. Bij wie voornamelijk tussen 11 en 15 uur kan verbruiken, stijgt dat naar 35 procent
Je verbruiksprofiel zal het rendement dus sterk beïnvloeden. Je persoonlijke situatie speelt een grote rol. Gaan jullie met twee overdag uit huis werken? Is er eerder sprake van thuiswerk? Ben je gepensioneerd?
Handig om weten is dat je een beroep kan doen op een energiemanagementsysteem (EMS) om je verbruik te sturen en zelfconsumptie te maximaliseren. Een thuisbatterij kan het aandeel zelfconsumptie optrekken tot 60 procent.
5. Thuisbatterij: meer zelfverbruik maar wel (te?) duur
Een thuisbatterij kan de zelfconsumptie nagenoeg verdubbelen, de terugverdientijd ligt rond de 10 jaar. De meeste fabrikanten geven 10 jaar garantie op de batterij. Voor een gemiddelde zonnepaneleninstallatie van 4000 Wp wordt een batterijcapaciteit van 4kWh aangeraden. En die kost ongeveer 4000 euro.
We doen even de oefening:
- zonder zonnepanelen en zonder een batterij: elektriciteit kost op jaarbasis 1295 euro (0,37 euro per Kwh x 3500 kWh)
- wél zonnepanelen maar géén batterij en dus zelfconsumptie van 30 procent: 777 euro
- zonnepanelen én batterij en dus zelfconsumptie van 60 procent: 388,5 euro
De terugverdientijd (4000 euro gedeeld door 388,5 euro) bedraagt 10,3 jaar.
6. De elektriciteitsprijs: hoe duurder, hoe rendabeler je zonnepanelen
Op het moment dat de elektriciteitsprijs hoog is, zijn zonnepanelen sneller terugverdiend. Logisch, want zelf opgewekte energie hoef je niet te betalen. De marktprijs is echter moeilijk te voorspellen.
Momenteel kan je rekenen op 0,37 euro per kWh. Sinds 1 januari 2025 zijn de nettarieven met 30% gestegen (0,10 naar 0,13 euro euro per kWh). Reken daar 0,07 euro heffingen en btw bij + 0,17 euro energiekost, dan kom je op 0,37 euro per kWh.
7. Terugleververgoeding: reken je zéker niet rijk
Een injectievergoeding of terugleververgoeding is de financiële compensatie die je krijgt van je energieleverancier voor de elektriciteit die je zonnepanelen produceren, maar die je zelf niet meteen kan verbruiken en dus op het net geplaatst wordt. De terugleververgoeding voor de maand januari 2025 bedroeg 0,04 euro (Bron: Vreg), maar kan vrij bepaald worden door de energieleverancier. Dit maakt het belang van die zelfconsumptie nog eens duidelijk.
Je moet bovendien zelf een terugleveringscontract aanvragen bij je energieleverancier. De leverancier is niet verplicht je dat spontaan aan te bieden. Geen terugleveringscontract is geen injectievergoeding.
